Właściciele firm transportowych z tachografami pierwszej generacji (G2V1) stają się ofiarami błędnych interpretacji przepisów przez zagraniczne służby kontrolne. W ostatnich tygodniach pojawiły się kary za legalne tachografy G2V1. Niemiecki BALM nałożył opłatę 750 euro, a czeskie służby zażądały kaucji 4200 euro – wszystko za posiadanie w pełni legalnych urządzeń. Problem dotyczy tysięcy pojazdów z lat 2019-2023, które zgodnie z prawem UE mogą korzystać z tachografów Smart Tacho 1 aż do 18 sierpnia 2025 roku. Jak się bronić przed nieuzasadnionymi sankcjami i jakie dokumenty zabezpieczą przed karami? Sprawdź, czy Twój pojazd jest zagrożony i poznaj harmonogram obowiązkowej wymiany.
Kary za legalne tachografy G2V1- problemy z kontrolami tachografów G2V1 na europejskich drogach
W ostatnich tygodniach odnotowano niepokojące przypadki nakładania kar na przewoźników międzynarodowych, posiadających w pełni legalne tachografy pierwszej generacji (zwane również „Smart Tacho 1” lub „G2V1”). Problem dotyczy pojazdów z roczników 2019-2023, które zgodnie z obowiązującymi przepisami Unii Europejskiej, mają prawo korzystać z tych urządzeń aż do 18 sierpnia 2025 roku.
Przykłady nadgorliwości organów kontrolnych pojawiły się zarówno w Niemczech, jak i w Czechach. W obu przypadkach służby kontrolne błędnie zinterpretowały przepisy, oczekując natychmiastowej wymiany na tachografy drugiej generacji (G2V2), mimo że termin tej wymiany jeszcze nie upłynął.
Niemiecka kontrola i kary za legalne tachografy G2V1
Szczególnie instruktażowy jest przypadek polskiej firmy transportowej. Jej pojazd został zatrzymany do kontroli przez niemiecką inspekcję BALM w Donaueschingen, niedaleko granicy szwajcarskiej. Kontrolowany pojazd był wyposażony w tachograf marki Stoneridge z 2020 roku. Urządzenie typu G2V1 zgodnie z przepisami pozostaje legalne w transporcie międzynarodowym do 18 sierpnia 2025 roku.
Pomimo obowiązujących regulacji, niemieccy inspektorzy początkowo nie uznali legalności tachografu pierwszej generacji. Usilnie próbowali nałożyć na przewoźnika karę administracyjną w wysokości 750 euro. Przewoźnikowi udało się jednak uniknąć sankcji dzięki przedłożeniu odpowiedniej dokumentacji.
Podobny przypadek w Czechach – kaucja 4200 euro
Analogiczna sytuacja wydarzyła się w Czechach, gdzie tamtejsze służby zmusiły rumuńskiego przewoźnika do wpłacenia kaucji w wysokości około 4200 euro. Kontroli poddano Mercedesa Actrosa, zarejestrowanego po raz pierwszy 30 stycznia 2023 roku. Pojazd został wyposażony w zgodzie z ówczesnymi przepisami w tachograf G2V1.
Czeskie służby kontrolne, podobnie jak ich niemieccy odpowiednicy, potraktowały pojazd tak, jakby podlegał już obowiązkowi posiadania tachografu drugiej generacji (G2V2). Po interwencji rumuńskiego stowarzyszenia UNTRR, czeskie władze zadeklarowały gotowość do zwrotu wpłaconej kaucji. Warunkiem jest jednak przedstawienie dodatkowej dokumentacji. Powinna ona potwierdzać, że zamontowane urządzenie to tachograf typu G2V1, wciąż dopuszczony do użytku w transporcie międzynarodowym.
Dokumenty ochronne dla przewoźników
W świetle powyższych incydentów, przewoźnicy eksploatujący pojazdy z tachografami pierwszej generacji powinni wyposażyć swoich kierowców w odpowiednią dokumentację. Może ona okazać się kluczowa podczas kontroli drogowej i rozwiać ewentualne wątpliwości organów.
- Wydruk z tachografu zawierający widoczną homologację, określającą typ urządzenia (np. „e5 000441266/…”);
- Kopię unijnego rozporządzenia 2016/799, potwierdzającego istnienie kategorii inteligentnych tachografów pierwszej generacji;
- Kopię rozporządzenia 2020/1054, zmieniającego główne rozporządzenie 165/2014, które precyzyjnie określa terminy obowiązkowej wymiany tachografów, z wyraźnym rozróżnieniem dla urządzeń Smart Tacho 1 (artykuł 3 ustęp 4);
- Rozporządzenie wykonawcze 2021/12283, na podstawie którego ustalone zostały daty obowiązkowej wymiany poszczególnych typów tachografów, z uwzględnieniem szczególnego statusu urządzeń G2V1.
Powyższe dokumenty stanowią skuteczną linię obrony przed nieuzasadnionymi karami administracyjnymi, jak pokazują opisane przypadki z Niemiec i Czech.
Harmonogram obowiązkowej wymiany tachografów
Dla pełnej jasności, należy przypomnieć harmonogram wymiany tachografów, ustalony przez prawodawstwo Unii Europejskiej:
- Do 31 grudnia 2024 roku (z okresem przejściowym do 28 lutego 2025 roku): Wymiana na inteligentne tachografy drugiej generacji obowiązuje wszystkie pojazdy ciężarowe o DMC powyżej 3,5 tony, które były dotychczas wyposażone w tachografy analogowe lub podstawowe tachografy cyfrowe. W praktyce dotyczy to pojazdów zarejestrowanych przed 15 czerwca 2019 roku. Chodzi o te, które wykonują transport międzynarodowy między państwami członkowskimi UE oraz Szwajcarią, Wielką Brytanią i Liechtensteinem.
- Do 18 sierpnia 2025 roku: Wymiana na inteligentne tachografy drugiej generacji obejmie wszystkie pojazdy ciężarowe o DMC powyżej 3,5 tony, wyposażone obecnie w inteligentne tachografy pierwszej generacji. Dotyczy to pojazdów, które zostały po raz pierwszy zarejestrowane między 15 czerwca 2019 a 21 sierpnia 2023 roku. Są to pojazdy wykonujące transport międzynarodowy.
- Do 1 lipca 2026 roku: Inteligentne tachografy drugiej generacji muszą zostać zainstalowane w pojazdach ciężarowych o DMC między 2,5 a 3,5 tony, wykonujących zarobkowy transport międzynarodowy. Przepis ten obejmie zarówno pojazdy nowo rejestrowane, jak i już eksploatowane.
Wnioski dla przewoźników międzynarodowych
Opisane przypadki stanowią wymowny przykład złożoności obowiązujących przepisów. Ich niejasna interpretacja przez organy kontrolne może generować dodatkowe koszty dla firm transportowych. W związku z powyższym, zaleca się wszystkim przewoźnikom korzystającym z pojazdów z tachografami G2V1, aby zapewnili kierowcom pełen zestaw dokumentów. Ma to na celu potwierdzenie legalności użytkowanych urządzeń w przypadku kontroli.
Dokumentacja ta powinna potwierdzać legalność użytkowanych urządzeń.
Należy również na bieżąco śledzić zmiany w prawie transportowym. Oprócz tego zalecamy planować wymianę urządzeń na nowsze generacje z odpowiednim wyprzedzeniem, zgodnie z oficjalnym harmonogramem, który przyjęła Unia Europejska.
Takie podejście pozwoli uniknąć nieuzasadnionych kar finansowych oraz minimalizować ryzyko opóźnień w realizacji zleceń transportowych.
